Trong các ngày 6 đến 8/7/2015, tại Bình Định, Tổng cục Thống kê (TCTK) tổ chức Hội nghị Tập huấn nghiệp vụ thống kê giá 2015. Ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng TCTK phát biểu khai mạc và chủ trì Hội nghị. Tham dự Hội nghị có ông Vũ Thanh Liêm, Phó Tổng cục trưởng TCTK; đại diện Lãnh đạo, chuyên viên các đơn vị thuộc cơ quan TCTK và lãnh đạo, thống kê viên chuyên về nghiệp vụ giá thuộc 63 Cục thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Hội nghị tập trung vào các nội dung chính liên quan tới nghiệp vụ điều tra giá gồm: (1) Điều tra và báo cáo thống kê giá tiêu dùng thời kỳ 2014-2019; (2) Kỹ năng điều tra giá tiêu dùng và xử lý các trường hợp đặc biệt; (3) Điều tra giá nguyên, nhiên, vật liệu (NNVL) thời kỳ 2014-2019, những điểm cải tiến so thời kỳ trước; (4) Hướng dẫn thực hành Phương án Điều tra giá NNVL; (5) Hướng dẫn sử dụng phần mềm Giá tiêu dùng thời kỳ 2014-2019; (6) Hướng dẫn sử dụng phần mềm Giá NNVL thời kỳ 2014-2019; (7) Khảo sát các danh mục thời kỳ 2015- 2020.

Mục đích của điều tra Giá tiêu dùng nhằm đảm bảo thông tin về giá tiêu dùng phục vụ các cơ quan nhà nước trong công tác quản lý điều hành, nghiên cứu và hoạch định chính sách tiền lương, lãi suất ngân hàng, quản lý tài chính, tiền tệ, tính toán sức mua tương đương (PPP) và xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Điều tra giá tiêu dùng là cuộc điều tra chọn mẫu, bao gồm các bước: (1) xây dựng danh mục mặt hàng đại diện của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (Dàn mẫu điều tra); (2) lập bảng giá kỳ gốc 2014; (3) xây dựng mạng lưới và tổ chức điều tra giá. Đối tượng điều tra là giá của các hàng hóa và dịch vụ quy định tại các sạp, quầy hàng, điểm bán hàng (chuyên bán lẻ), cơ sở kinh doanh dịch vụ, đơn vị sự nghiệp, trường học, cơ sở khám chữa bệnh, … có địa điểm kinh doanh ổn định, thuộc các thành phần kinh tế nằm trong khu vực điều tra đã được chọn thuộc 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Thời điểm điều tra giá tiêu dùng gồm 3 kỳ: kỳ 1 vào ngày 25 tháng trước tháng báo cáo; kỳ 2 vào ngày 05 tháng báo cáo ; kỳ 3 vào ngày 15 tháng báo cáo; những mặt hàng chỉ điều tra 1 kỳ trong tháng được tiến hành thu thập giá vào kỳ 2.

Chỉ số giá tiêu dùng của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được công bố vào ngày 20 hàng tháng nếu không có ý kiến phản hồi của Vụ Thống kê Giá. Chỉ số giá tiêu dùng cả nước, các vùng được công bố vào ngày 24 hàng tháng. Chỉ số giá tiêu dùng của cả nước, của 6 vùng kinh tế, tỉnh,thành phố giai đoạn 2014-2019 được công bố như sau: Chỉ số giá chung, chỉ số giá 11 nhóm cấp 1 và 3 nhóm cấp 2 (lương thực, thực phẩm và ăn uống ngoài gia đình) và chia theo khu vực thành thị, khu vực nông thôn; Chỉ số giá theo 5 gốc: Năm gốc 2014, cùng kỳ năm trước, tháng 12 năm trước, kỳ trước và chỉ số giá bình quân cùng kỳ; Chỉ số giá vàng và Chỉ số giá đôla Mỹ thông báo hàng tháng cùng với chỉ số giá tiêu dùng. Chỉ số giá tiêu dùng cả nước được công bố trên trang Web của Tổng cục Thống kê, Tạp chí Con số & Sự kiện, Chỉ số giá cả hôm nay; gửi đến Chính phủ, các cơ quan quản lý Nhà nước ở Trung ương, địa phương, các phương tiện thông tin đại chúng và các Tổ chức quốc tế.

Về Điều tra giá NNVL dùng cho sản xuất, theo định kỳ 5 năm, cần cập nhật lại danh mục hàng đại diện (rổ hàng), quyền số và biên soạn lại phương án điều tra, phần mềm tính toán. Chỉ số giá NNVL dùng cho sản xuất là chỉ tiêu thống kê tương đối (%) phản ánh xu hướng, mức độ biến động giá NNVL qua thời gian, của rổ hàng.

Việc tính chỉ số giá NNVL nhằm (1) Phục vụ công tác quản lý, điều hành, phân tích kinh tế vĩ mô, xây dựng kế hoạch nhập khẩu NNVL, phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước; (2) Tính toán chi phí sản xuất, thay thế nguyên liệu … đem lại hiệu quả kinh doanh; (3) Loại trừ yếu tố giá của NNVL, phục vụ tính GDP theo phương pháp rút gọn 2 lần. Yêu cầu của điều tra là phải phản ánh đầy đủ mức độ biến động của giá NNVL theo tháng, quý; tính toán chỉ số giá NNVL một số nhóm hàng chủ yếu dùng cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và chỉ số giá các loại NNVL dùng cho sản xuất; chỉ số giá phân tổ theo 6 vùng kinh tế, Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Đơn vị điều tra bao gồm các cơ sở chuyên bán vật tư nông nghiệp; các doanh nghiệp công nghiệp trực tiếp mua hoặc nhập khẩu ; các cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp trực tiếp mua; các cửa hàng vật liệu xây dựng. Về phạm vi, cuộc điều tra được tiến hành trên 473 mặt hàng NNVL chủ yếu để sản xuất sản phẩm của 03 ngành sản xuất vật chất ; các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể thuộc mẫu điều tra ; 38 tỉnh, thành (đại diện cho 6 khu vực, Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh) ; và xét theo nguồn gốc, xuất xứ của NNVL. Thời điểm điều tra vào ngày 05 hàng tháng từ ngày 05 – 07. Ngoài một số phần trong phương án điều tra cũ được kế thừa (danh mục mặt hàng, mạng lưới điều tra, thu thập giá, cấu trúc chỉ số giá), cuộc điều tra còn gồm những điểm cải tiến về danh mục mặt hàng, mạng lưới điều tra, thu thập giá, quyền số giá, công thức tính chỉ số giá, số lượng biểu đầu ra… để phù hợp với thời kỳ mới.

Sau khi nghe các giảng viên Vụ Thống kê Giá hướng dẫn chuyên sâu về nghiệp vụ , Hội nghị dành thời gian để thảo luận và giải đáp các ý kiến thắc mắc của các đại biểu liên quan đến nội dung tập huấn. Bên cạnh đó, các đại biểu tham dự còn được nghe đại diện Vụ Thống kê Thương mại và Dịch vụ trình bày các nội dung liên quan tới hoạt động thương mại và dịch vụ: (1) Công tác chuẩn bị, rà soát và cập nhật các Phương án điều tra giá sản xuất (công nghiệp; nông, lâm nghiệp và thủy sản; dịch vụ); giá xuất, nhập khẩu hàng hóa và giá vận tải kho bãi thời kỳ 2015-2020 và (2) Một số vấn đề về công tác thống kê thương mại dịch vụ năm 2015.

Các nội dung được đào tạo, tập huấn trong Hội nghị lần này sẽ là cơ sở để các thống kê viên thuộc các Cục thống kê tỉnh/thành phố hoàn thiện hơn nữa nghiệp vụ thống kê về giá, nhằm đáp ứng ngày càng cao yêu cầu chuyên môn trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng TCTK, phát biểu khai mạc Hội nghị

Ông Tạ Thành Nhân, Cục trưởng CTK Bình Định, phát biểu tại Hội nghị

Toàn cảnh Hội nghị

Nguồn: Cục Thống kê Bình Định